Tiêm chủng
mở rộng (TCMR) được các tổ chức quốc tế xếp ở thứ tư trong mười thành tựu lớn
nhất về y tế công cộng của thế kỷ 20. Tiêm chủng góp phần giảm hai đến ba triệu
trẻ em chết hằng năm; thanh toán đậu mùa năm 1979; giảm số ca mắc bại liệt từ
350 nghìn ca bệnh ở 125 nước (năm 1988) xuống còn 37 ca (năm 2016), và đang
tiến tới thanh toán bại liệt trên toàn thế giới vào năm 2018; dự kiến giảm hơn
80% số trường hợp chết do sởi so với năm 2000; giảm đáng kể số trẻ chết vì các
bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, sởi, cúm tuýp A, viêm màng não do não mô cầu
tuýp A, viêm gan B, viêm phổi, viêm màng não do Hib… Tổ chức Y tế thế giới ước
tính, nếu tất cả vắc-xin sẵn có hiện nay đều được sử dụng rộng rãi trên thế
giới với tỷ lệ bao phủ hơn 90%, thì hằng năm có thể dự phòng cho hai đến ba
triệu trẻ em nữa không bị chết vì các bệnh truyền nhiễm.
Tại Việt Nam, sau hơn 30 năm triển khai Chương
trình TCMR đã giúp khoảng 6,7 triệu trẻ em không mắc các bệnh truyền nhiễm (uốn
ván sơ sinh, sởi, bạch hầu, ho gà, bại liệt), và giảm được 42.900 trường hợp tử
vong do các bệnh nêu trên. Bằng chứng khoa học và kinh nghiệm thực tế trên thế
giới và ở Việt Nam cho thấy, các vắc-xin đang được sử dụng là rất an toàn, hiệu
quả cao. Kết quả đánh giá nguyên nhân các phản ứng sau tiêm vắc-xin xảy ra ở
Việt Nam trong thời gian qua cho thấy, không liên quan chất lượng vắc-xin, mà
chủ yếu do trùng hợp ngẫu nhiên với các bệnh lý khác sẵn có của trẻ tại thời
điểm sau tiêm chủng như nhiễm trùng huyết, viêm não - màng não, viêm phổi,…
Từ những phân tích nêu trên cho thấy, việc không
đưa trẻ đi tiêm chủng, sẽ dẫn đến dễ mắc bệnh truyền nhiễm, hậu quả là trẻ bị
tàn phế, thậm chí tử vong. Nếu dừng tiêm vắc-xin phòng bệnh sẽ làm dịch bệnh bùng
phát.
Một số loại vắc
xin phòng bệnh trong chương trình tiêm chủng mở rộng tại Lào Cai
Vắc xin phòng bệnh lao: Bệnh
Lao có thể phòng được bằng cách tiêm vắc xin BCG, tiêm càng sớm càng tốt ngay
sau khi sinh hoặc trong vòng 1 tháng sau sinh.
Vắc xin phòng bệnh Viêm gan B:
Để phòng bệnh lây từ mẹ sang con tốt nhất tiêm vắc xin phòng bệnh viêm gan B
trong vòng 24 giờ sau khi sinh.
Vắc xin 5 trong 1 hay còn gọi là
Quinvaxem (Một mũi tiêm phòng được 5 bệnh): Bệnh
bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm phổi, viêm màng não. Đây là 5
bệnh rất nguy hiểm cho trẻ nhỏ khi bị bệnh nếu không được chữa trị kịp thời
bệnh nhân có thể để lại nhiều di chứng hoặc tử vong
Để phòng 5 bệnh nguy hiểm này cần tiêm
vắc xin 5 trong 1(Quinvaxem) theo đúng lịch như sau:
- khi trẻ đủ 2 tháng tuổi cho trẻ đi
tiêm lần thứ nhất
- Khi trẻ đủ 3 tháng tuổi cho trẻ đi
tiêm lần thứ hai
- Khi trẻ đủ 4 tháng tuổi cho trẻ đi
tiêm lần thứ ba
Vắc xin phòng
bệnh Bại liệt: cần
uống đủ 3 liều vắc xin bại liệt (OPV) khi trẻ 2, 3, 4 tháng tuổi (Cùng với khi
tiêm vắc xin 5 trong 1) và trong các chiến dịch uống vắc xin bại liệt bổ sung.
Vắc xin phòng bệnh
sởi: khi
trẻ đủ 9 tháng đến 11 tháng tuổi cho trẻ đi tiêm vắc xin Sởi. Khi trẻ đủ 18
tháng tuổi cho trẻ đi tiêm vắc xin phòng bệnh sởi và bệnh rubella (MR).
Vắc xin phòng
bệnh Rubella: khi
trẻ đủ 18 tháng cho trẻ đi tiêm vắc xin phòng bệnh sởi –rubella (Một mũi tiêm
phòng được 2 bệnh)
Vắc xin phòng bệnh
viêm não Nhật Bản B: trẻ đi tiêm vắc xin phòng bệnh viêm não Nhật bản theo lịch sau:
- Đủ 12 tháng tuổi tiêm mũi 1
- Mũi 2 tiêm
cách mũi 1 từ 7 đến 14 ngày
- Mũi 3 tiêm
cách mũi 2 một năm
Vắc xin phòng bệnh uốn ván cho phụ nữ:
- Mũi 1 tiêm khi
phát hiện có thai, hoặc nữ 14 lên 15 tuổi (học sinh lớp 9)
- Mũi 2 cách mũi
một 1tháng
- Mũi 3 cách mũi
hai 6 tháng hoặc khi có thai lần sau
- Mũi 4 cách mũi
ba 1 năm hoặc có thai lần sau
- Mũi 5 cách mũi
bốn 1 năm hoặc có thai lần sau
Minh Minh
TT Kiểm soát bệnh tật